همه ما از موجودات، اشيا و يا موقعيت‌هاي مختلف مي‌ترسيم. اين ترس‌ها حقيقي و براي حفظ سلامت و بقاي ماست اما هرگاه اين ترس مکرر يا دائمي، شديد و غيرمنطقي شود و باعث احتراز يا اجتناب از موقعيت يا اشياي خاص شود، فوبيا ناميده مي‌شود.
روانشناسان بر اين باورند که تفاوت مشخصي ميان ترس و فوبيا وجود دارد.
ترس يک پاسخ طبيعي به محرک‌هاي زيان‌‍آور و يا تهديدآميز است. اين پاسخ در جانوران براي حفظ حيات انجام مي‌گيرد و در انسان به عنوان موجودي با زندگي اجتماعي، علاوه بر حفظ حيات براي حفظ موقعيت‌هاي اجتماعي و خانوادگي، در اشکال متفاوتي ظاهر مي‌شود. فوبيا بسيار مشابه ترس است اما يک تفاوت اساسي ميان اين دو وجود دارد: فوبيا مي‌تواند نسبت به محرک‌هاي بي‌ضرر باشد يا در قبال محرک‌هاي مضر، ميزان ترس و وحشت به قدري زياد باشد که زندگي فرد را مختل کند.
به عنوان مثال بسياري از مردم از عنکبوت مي‌ترسند، اما کساني که فوبيا دارند، با اين نگراني اشتغال ذهني دارند و انرژي زيادي مصرف مي‌کنند تا از برخورد با عنکبوت دوري کنند و حتي از مکان‌ها و موقعيت‌هايي که ممکن است عنکبوت وجود داشته باشد، اجتناب مي‌کنند. فوبيا با استرس بيشتري نسبت به ترس همراه است و به همين علت باعث اختلال در زندگي روزمره فرد مي‌شود.
فوبيا به چند دسته تقسيم مي‌شود:
نوع اول و دوم فوبيا مشخص‌تر از نوع سوم است و اغلب فرد مبتلا از آن آگاه است، اما نوع سوم بسيار پيچيده است و با وجود آنکه زندگي افراد را مختل مي‌کند، بسياري از ابتلا به آن آگاه نيستند.
هرچند مشخصات کلي فوبيا اجتماعي براي اول بار در زمان بقراط تعريف شده بود، اما اين اصطلاح را نخستين بار ژانت در سال 1903 در توصيف بيماراني بکار برد که هنگام صحبت کردن، نواختن ساز يا نوشتن دچار ترس مي‌شدند.
فوبيا اجتماعي نوعي اختلال اضطرابي است که باعث ترس نامعقول و بيش از اندازه از شرمساري يا تحقير در مناسبات اجتماعي مي‌شود. افرادي که به اين اختلال مبتلا هستند، در برقراري ارتباط با ديگران، دوست يابي، سخنراني و اجرا در مقابل جمع دچار مشکل هستند. آنها متوجه اين مساله هستند که ترسشان بدون علت و منطق است، اما در مقابله با آن ناموفق هستند. اين اختلال با خجالتي بودن کاملا متفاوت است، چرا که خجالت احساسي گذرا است اما فوبيا اجتماعي ترسي پايدار است که زندگي فرد را مختل مي‌کند.
دلايل ابتلا به فوبياي اجتماعي چندان مشخص نيست، اما سه عامل اصلي براي آن برشمرده شده است:
فوبياي اجتماعي علائم مختلفي دارد که هم بصورت فيزيولوژيک و هم بصورت رفتار بروز مي‌کند. تهوع، تعرق بيش از اندازه، لرزش يا تکان دادن دست و پا، مشکل تکلم، سرگيجه يا سبکي سر، تپش قلب و خشکي دهان از جمله علائم جسماني آن است.
علائم رواني مي‌توانند شامل نگراني طولاني و شديد از موقعيت‌هاي اجتماعي خاص و اجتناب از آنها و نگراني عميق از قضاوت ديگران در مورد خود باشد. اين افراد معمولا خودمنتقد و کمال‌گرا هستند. آنها ممکن است براي احترازهاي از برخي موقعيت‌ها يا شرايط اجتماعي در مشاغلي کار کنند که به توانايي بسيار کمتري از قابليت‌هاي آنها نياز دارد و در برخي موارد ممکن است افکار خودکشي داشته باشند.
فوبياي اجتماعي يکي از شايعترين اختلالات اضطرابي است و درصد قابل توجهي از افراد در جوامع مختلف دچار آن هستند، اما عدم آگاهي از اينکه اين اختلال نيازمند شناسايي و درمان است، مانع مراجعه آنها به پزشک و روانشناس مي‌شود. اگر شما هم دچار علائم فوق هستيد با پزشک يا روانشناس م کنيد.
درباره این سایت