تله ايثار چيست؟

به طور کلي ايثار به معناي از خود گذشتگي و فداکاري در جهت رفع نياز يا خواسته ي ديگران است.
تله ها هم که پيش از اين معرفي کرده ايم. تله ها الگوهاي رفتاري تکرار شونده هستند. ريشه ي آنها هم محيط و افراد پيرامون ما در دوران کودکي است.

بنابراين تله بي ارزشي عبارت است از يک الگوي تکراري از ايثار و از خود گذشتگي افراطي براي رفع نيازهاي ديگران. يا به عبارت ديگر ابتلا به از خود گذشتگي و فداکاري بيش از حد.

علل ايجاد طرحواره ايثار چيست؟

همان طور که گفتيم، ريشه طرحواره ايثار در دوران کودکي است. اما دقيقا چه اتفاقاتي در کودکي افراد مبتلا به اين تله افتاده؟ پدر و مادر آنها چه رفتاري با آنها داشته اند؟

1- انتظار والدين از کودک بيش از اندازه بوده

2- کودک فقط وقتي مورد توجه قرار گرفته که نياز ديگران را برطرف مي کرده

3- بي اهميتي والدين به نيازهاي کودک

4- نقش والدگونه پيدا کردن کودک

نشانه هاي افراد مبتلا به اين تله

اگر موارد زير تا حد زيادي در رفتار و شخصيت شما باشند، به اين تله شخصيتي گرايش داريد:

• رفع نيازهاي ديگران را بر نيازهاي خودم ترجيح مي دهم و گرنه احساس گناه مي کنم.


• هر چقدر هم که کار داشته باشم، باز هم وقتي نياز باشد از کارم مي زنم و به کار ديگران مي رسم.


• مردم مرا فردي مي بينند که براي ديگران زياد کار مي کنم، ولي براي خودم کاري نمي کنم.


• براي من خيلي دشوار است که از ديگران بخواهم نيازهايم را برآورده کنند.


• تنها وقتي خوشحال مي شوم که بتوانم اطرافيانم را خوشحال کنم و کاري براي آن ها انجام دهم.


• نمي توانم به خواسته هاي ديگران نه بگويم.


• علاقه زيادي به برطرف کردن درد و رنج بقيه دارم.


• هميشه بي توقع به ديگران کمک مي کنم و اين حس رضايت به من مي دهد.


• در محل کارم سعي مي کنم کارهاي همکارهاي خود را هم انجام دهم تا به آنها کمک کرده باشم.


• در قبال ديگران بيش از اندازه احساس مسئوليت مي‌کنم. به ديگران خدمات زيادي مي‌دهم.


• آنقدر به ديگران خدمت مي‌کنم که معمولاً به ضرر خودم تمام مي‌شود.


• اکثراً احساس مي‌کنم که ديگران از مهرباني من سوء استفاده مي کنند. (درحاليکه اين خودم هستم که چنين موقعيت‌هايي را ايجاد مي‌کنم.)


• در صورتي که به خواسته ديگران نه بگويم، احساس گناه و خودخواه بودن مي‌کنم.


• سنگ صبور اکثر افراد اطرافم هستم و مدام به درد و دل ديگران گوش مي دهم و با آنها همدردي مي‌کنم. ولي خودم هيچ کسي را براي دردودل کردن ندارم.


• در روابط اجتماعي خود دوستان زيادي دارم. هرچند نيازهاي خودم معمولاً در اين روابط برطرف نمي‌شود.


• طرحواره ايثار خود را در روابط عاطفي نيز نشان مي‌دهد. اين افراد اکثراً با کساني ارتباط برقرار مي‌کنند که مشکلي دارند. به‌طور مثال، آنها جذب افرادي مي‌شوند که اعتياد دارند، معلوليت جسمي دارند، از نظر مالي تامين نيستند، خانواده آنها را طرد کرده است، طلاق گرفته‌اند و يا شکست عاطفي خورده‌اند.

راه درمان مبتلايان به اين طرحواره

مراحل درمان اين تله طبق طرحواره درماني:

1- شناسايي

اولين گام در درمان هر طرحواره اي، شناخت تله و پذيرفتن آن است.
بايد شخص مبتلا به اين تله ياد بگيرد که خودش نيز نيازهايي دارد که بايد در اولويت قرار گيرند. او بايد ذهنيت خود را عوض کند و اين فکر را از سرش بيرون کند که او مسئول ديگران است. زيرا توجه زياد به نيازهاي ديگران هم آن ها را پرتوقع مي کند و هم باعث مي شود که خود شخص آسيب ببيند.

2- ارتباط با کودک زخم خورده درون

مهم است که وقتي تله شما فعال مي شود، بتوانيد با کودک درون خود احساس همدردي کنيد. اکنون زمان آن است که نيازهايي را که در کودکي از سوي والدين شما تأمين نشده، خودتان مورد توجه قرار دهيد. مانند والدي دلسوز با کودک زخم خورده ي درونتان برخورد کنيد و او را نوازش کنيد.

3- عملکرد و رفتار

شخصي که اين طرحواره را دارد، نياز هست که آرام آرام الگوهاي رفتاري خود را عوض کند. ديگران را تشويق کند که خودشان کار خود را انجام دهند و از کمک هاي افراطي به ديگران پرهيز کند.

بايد مهارت نه گفتن را بياموزيد. مطمئن باشيد که ديگران نيز توانايي دارند و بدون کمک شما نيز مي توانند به نيازهاي خود به نحو مطلوب رسيدگي کنند. خود را توانا و ديگران را ناتوان ندانيد.

منبع